Rysy obwodowe (scoring lines) to cienkie linie widoczne po obwodzie powierzchni wałka rastrowego, które szybko ujawniają się również na powierzchni wydruku. Gdy między nożem raklowym, a aniloksem zatrzymują się obce cząstki  jest duże prawdopodobieństwo, że drobne żłobienia komórek wałka rastrowego ulegną zablokowaniu, uszkodzeniu, a nawet zniszczeniu.

Małe cząstki krążą w systemie podawania farby i są zwykle nieszkodliwe, jednak gdy się zakleszczą, mogą się odkładać, twardnieć i ostatecznie nawet zniszczyć grawerowane w ceramice komórek walca rastrowego. Ceramika jest wprawdzie niezwykle odpornym na ścieranie, jednak jest daleka od elastyczności i odporności na uderzenia.

*lekkie prążki (light polishing).

Istnieją dwa główne rodzaje rys obwodowych: głębokie żłobienia (deep gouging) oraz lekkie prążki (light polishing). Głębokie żłobienia pojawiają się początkowo jako ciemne smugi, które szybko zmieniają się w jasne smugi wraz ze ścieraniem powierzchni aniloksa przez nóż raklowy. Lekkie prążki są najbardziej powszechne i również ujawniają się jako jasne smugi na zadrukowanej powierzchni. Jasne smugi są wynikiem zmian na ścianach komórek i zmniejszenia ich wysokości, które prowadzą bezpośrednio do mniejszej ilości farby w uszkodzonych komórkach.

* głębokie żłobienia (deep gouging)

Częstym błędem jest myślenie, że wszystkie smugi na przedruku to znaki po rysach obwodowych. Nie jest tak. Niektóre smugi (tzw. fill-in lines) biorą się z tego, że grupy komórek zatkały się wyschniętym osadem farby. Pozostałości farby odkładają się ostatecznie zatykając komórki rastrowe. Zatkane komórki przyczyniają się do spadku pojemności w tym obszarze aniloksa. To powoduje osłabienie transferu farby na powierzchnie  polimeru, które uwidacznia się jako jasne smugi na zadrukowanym podłożu. Zatkane komórki można łatwo zniwelować poprzez regularne czyszczenie wałka rastrowego myjką ultradźwiękową.

Dlaczego na walcach rastrowych tworzą się rysy obwodowe?

Głównym winowajcą rys obwodowych na aniloksach jest stalowy nóż raklowy. Z czasem rakiel się zużywa, a z jego końcówki mogą łatwo odłamywać się metalowe opiłki. W normalnej konfiguracji, podczas zużywania się rakle powinny gubić mikroskopijne ilości metalowych cząstek, które są pochłaniane przez system komór lub wydobywane za pomocą magnesów w systemie filtracji farby.

Duże kawałki metalu mogą często dostawać się do systemu farbowego, gdy na noże raklowe wywierany jest nadmierny nacisk. Nadmierna siła nacisku popycha nóż raklowy do tyłu i zmieniają kąt kontaktu z końcówką noża. Ta zmiana nacisku sprawia, że nóż zużywa się w miejscu, które powoduje, że z końcówki wyłamują się opiłki.

W ramach systemu filtrowania farby można te opiłki wyfiltrować, ale jeśli dostaną się z powrotem do komory i utkną w tylnej części noża, w najgorszym przypadku mogą spowodować trwałe rysy obwodowe na aniloksie.

Fragmenty noża raklowego, których nie uda się wyfiltrować w kontakcie z powierzchnią aniloxa mogą przyczyniać się do przeciekania farby pomiędzy nożem raklowym, a walcem rastrowym. To z kolei zwykle prowadzi do dodatkowego nacisku na rakle aby zminimalizować przeciekanie. Nadmierny nacisk w połączeniu z opiłkami noża raklowego przyczynia się do wytworzenia na nożu raklowym głębokiego wyżłobienia, co może prowadzić do odprysków dużych cząstek noża. W celu zminimalizowania tego efektu zaleca się, aby końcówki ostrzy pozostawały w jednej płaszczyźnie z wałkiem aniloksowym.

Innymi winowajcami są nadmierna eksploatacja noża raklowego, zanieczyszczenia w systemie farbowym, nieprawidłowo ustawione komory raklowej, nadmierny nacisk na komory oraz nieregularna powierzchnia wałków rastrowych.

Zużyte rakle wymagają nadmiernego nacisku, który prowadzi do powstawania opiłków  i tym samym niepożądany cykl jest kontynuowany. Zanieczyszczenia mogą dostawać się do systemu farbowego na wiele sposobów. Metalowe elastyczne łopatki lub szpachelki używane podczas czyszczenia komory mogą generować metalowe opiłki, które przylegają do komór i po ponownym zamontowaniu ich na maszynie drukującej mogą przedostać się do farby. Ścierki do czyszczenia aniloksów  lub otuliny wałków rastrowych są czasami zanieczyszczone cząstkami metali i kiedy mają kontakt z aniloksem, mogą przedostawać się do systemu farbowego.

Komory farbowe nie zawsze utrzymują swoje położenie, więc należy je regularnie sprawdzać zgodnie z harmonogramem. Źle ułożone zaciski ramy komór mogą ocierać się o wałek rastrowy, a metalowe cząstki przedostawać się bezpośrednio do systemu farbowego. Sprawdź zacisk noża raklowego położony najbliżej wałka rastrowego. Jeśli jest tam rowek takiej samej długości jak aniloks, jest szansa, że będzie powodować rysy obwodowe. Powszechnym sposobem kompensowania źle ustawionej komory jest zwiększenie nacisku.

Sprawdzić zaciski rakli i usuń wszelkie defekty, które mogą spowodować odchylenie noża od osi prostej.

Kolejnym czynnikiem może być nieregularna powierzchnia wałka rastrowego. Jeśli powierzchnia aniloksa nie jest poprawnie przygotowana, a ściany komórek mają nierówną wysokość, ceramika może być ścinana i przedostawać się do systemu farbowego.

Aniloks może też uszkadzać części noża raklowego, a te cząstki zbierając się za raklą powodują rysy obwodowe. Aniloksy z wyszczerbionymi końcami mogą również przyczyniać się do rys obwodowych.  Rakla przez dociska uszkodzonej krawędzi aniloksa zbiera fragmenty ceramiki lub to nóż raklowy się szczerbi o ten fragment, wprowadzając metalowe cząstki do systemu farbowego.

Podstawowa zasada brzmi: nigdy nie obracaj suchego wałka rastrowego na nożu raklowym.

Autor:

Kamil Cołoś – Specjalista w zakresie doradztwa technicznego i urządzeń pomiarowych we fleksografii. Odpowiedzialny za audyty technologiczne i wdrożenia systemów kontroli jakości w Print Systems.